Truyện cổ tích - Người bạn đầu tiên của tuổi thơ

Tuổi thơ của mỗi chúng ta đều lớn lên với hai “bầu sữa”. Bầu sữa đầu tiên là vật chất để nuôi lớn mỗi chúng ta trưởng thành, đó là bầu sữa mẹ. Bầu sữa thứ hai là để nuôi lớn tâm hồn – bầu sữa tinh thần. Đó là những câu hát ru, những bài ca dao tục ngữ, những câu truyện Cổ Tích của bà của mẹ mà mỗi chúng ta được nghe hàng ngày.

Đứa trẻ nào mà chả muốn mình lớn nhanh thư Thánh Gióng, khỏe mạnh như Thạch Sanh… đứa trẻ nào mà chả từng một lần cầm cây kiếm đồ chơi chém Xà Tinh hay mơ mộng mình có phép thuật biến hóa… Những câu truyện Cổ Tích chính là đôi cánh cho tâm hồn bay xa, đôi chân cho ta bước vào đời và chính là người bạn đầu tiên của tuổi thơ mỗi chúng ta. Hãy cùng với iSmartKids ôn lại về người bạn này trong bài viết dưới đây nhé!

Khái niệm truyện cổ tích

Truyện Cổ Tích là một thể loại văn học được dân gian sáng tác và kể lại với những yếu tố kỳ ảo, hư cấu. Câu chuyện thường ngắn với những nhân vật mang sức mạnh pháp thuật như thần tiên, yêu tinh, người lùn, người khổng lồ, người cá…

Truyện Cổ Tích Việt Nam là những câu chuyện tưởng tượng được kể lại và truyền miệng trong dân gian. Những câu truyện có nội dung về sự kiện với nhiều nhân vật khác nhau và thường mang yếu tố kỳ ảo, hoang đường. 

Truyện Cổ Tích Việt Nam thường mang khát vọng của người Việt về cái thiện sẽ luôn chiến thắng cái ác; công bằng và lẽ phải sẽ luôn chiến thắng những điều xấu xa, những bất công trong xã hội. 

Một số câu truyện khác có thể là lời giải thích về nguồn gốc hay tên gọi của một số sự vật, hiện tượng trong cuộc sống. Ví dụ: sự tích cây Thì Là, vì sao trâu không có hàm trên... Tuy nhiên chúng chỉ thuộc phạm trù văn hóa chứ không được xem là bằng chứng khoa học.  

Phân loại truyện cổ tích

Có rất nhiều cách để phân loại truyện Cổ Tích, tuy nhiên Gia Sư Hành Thành sẽ phân loại theo giá trị mà những câu truyện cổ tích mang lại. Đó chính là theo mục đích của truyện:

Những truyện Cổ Tích nhằm khuyên bảo, triết lý

Đây là loại truyện kể về những nhân vật trong cuộc sống hàng ngày. Loại truyện này thường phân thành 2 tuyến nhân vật rõ ràng: chính diện và phản diện. Tuyến nhân vật phản diện thường là giai cấp cầm quyền, những người có quyền lực nhưng bị tha hóa về đạo đức. 

Ví dụ như: phú ông, mẹ kế, vợ cả, anh cả… Tuyến nhân vật chính diện thường là những người thấp cổ bé họng nhưng mang tấm lòng nhân ái, chính nghĩa. Ví dụ: em út, người mồ côi, vợ lẽ, người con riêng… 

Nội dung câu truyện sẽ xoay quanh việc những nhân vật chính diện bị nhân vật phản diện chèn ép, hành hạ trong cuộc sống. Sau đó được những yếu tố thần kỳ giúp đỡ, khiến những kẻ xấu phải trả giá và được sống cuộc đời hạnh phúc. Một số câu truyện tiêu biểu cho thể loại này có thể kể tới là: Thạch Sanh, sự tích Cây Khế, Cây tre trăm đốt, sự tích Tấm Cám…

Những truyện Cổ Tích nhằm ca ngợi

Là loại câu truyện kể về những con người tài đức, có trí thông minh lanh lợi hay có sức khỏe phi thường. Những nhân vật này thường thể hiện trí thông minh khiến người khác thán phục hoặc dùng trí tuệ, sức mạnh để chống lại cái ác. 

Tuyến nhân vật trong loại truyện này thường là những đứa trẻ bình thường hoặc lúc mới sinh ra đã có sức mạnh phi thường. Một số truyện tiêu biểu là: Cậu bé thông minh, Thánh Gióng, Anh em sinh năm… hay cả những truyện về con vật như: Thỏ và Rùa, Thỏ và Hổ, con Sáo và Phú Trưởng…

Những truyện Cổ Tích để giải thích phong tục tập quán, ca dao tục ngữ

Đây là loại truyện cổ tích để giải thích nguồn gốc, ý nghĩa của những phong tục tập quán, ca dao tục ngữ hay những câu ví, câu hò trong đời sống nhân dân. Tiêu biểu có thể kể đến như: Nợ như Chúa Chổm, Quýt làm Cam chịu, của thiên trả địa, Nói dối như Cuội, Chưa đỗ ông Nghè đã đe hàng tổng, Hồn Trương Ba da Hàng Thịt… 

Những truyện Cổ Tích để giải thích các sự vật, hiện tượng trong cuộc sống

Đây là những câu chuyện đi sâu về giải thích nguồn gốc những loài cây cối, những con vật hay những hiện tượng trong cuộc sống như: sự tích mưa ngâu, rét nàng Bân, sự tích quả Dưa Hấu, sự tích Trầu Cau, sự tích cây Thì Là, Sự tích cái chổi, vì sao Trâu không có hàm trên, sự tích con Quốc…

Ý nghĩa của truyện cổ tích

Truyện cổ tích là bạn của trẻ thơ

Trẻ thơ sẽ được đắm mình vào thế giới diệu kỳ của những câu truyện cổ tích. Thế giới đẹp đẽ, đầy màu sắc với những nàng công chúa xinh đẹp, những hoàng tử tốt bụng hay là những con vật biết nói ngộ nghĩnh. 

Truyện cổ tích giúp trẻ hiểu về cội nguồn dân tộc

Truyện Cổ Tích còn giúp bé hiểu về lịch sử, cội nguồn dân tộc giúp bồi dưỡng lòng tự hào dân tộc, lòng yêu nước. Từ những bài học đầu tiên này sẽ khiến bé sống có ích, thấm nhuần những điều hay lẽ phải, những việc làm tốt để lớn lên trở thành công dân tốt cho xã hội. 

Những câu truyện như Thánh Gióng, sự tích An Dương Vương, sự tích Hồ Hoàn Kiếm… đã trở thành biểu tượng của lòng yêu nước, cho sự chính nghĩa của người dân Việt Nam.

Truyện cổ tích có ý nghĩa giáo dục cao

Những câu truyện cổ tích đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển tâm hồn, tư duy và ngôn ngữ của trẻ. Nhờ những tuyến nhân vật tốt bụng, hiền lành luôn giúp đỡ người khác; những thông điệp về tình thương giữa người với người, người với vật…, giúp bé sẽ dần hình thành lên lòng nhân ái, lòng vị tha và khiến bé trân trọng tình cảm gia đình, tình yêu thương của ông bà cha mẹ - những tình cảm thiêng liêng của người Việt.

Truyện Cổ Tích – món ăn tinh thần đầu đời với rất nhiều giá trị trong sự hình thành và phát triển của mỗi con người chúng ta. Không chỉ là những câu truyện kể cho vui mà còn là những bài học được gửi gắm, những tri thức về nhiều vấn đề trong cuộc sống. Mong rằng với bài viết trên đây, iSmartKids đã đem lại cho Quý bạn đọc những thông tin bổ ích về người bạn đầu tiên của tuổi thơ mỗi chúng ta – Truyện Cổ Tích.